Kako se boriti sa atopijom? Psihološke implikacije
Kod dece uzrasta 3 meseca do 2 godine, roditelji, a pogotovo majke, brinu o faktorima koji mogu da izazovu neprijatne emocionalne reakcije kod njihovih mališana. Oni brinu da li neguju svoju decu pravilno, kako treba da ih hrane i generalno kako da se nose sa trenutnim situacijama.
Za ovu starosnu kategoriju je takođe vezano odsustvo kvalitetnog sna. Deca su direktno pogođena neprijatnim simptomima akutnih faza atopijskog dermatitisa: intenzivan svrab (pogotovo kod beba, koje ne mogu da se češu ili da kažu šta im smeta), osećaj peckanja, pojačana osetljivost na neke teksture i nedostatak sna. Deca postaju uznemirena, plaču, stres se povećava kod svih članova porodice i može doći čak i do razvijanja depresije kod roditelja (ređe kod dece).
Kod dece uzrasta između 4 i 10 godina, kao i kod tinejdžera, pored fizičkih poteškoća, mogu da se jave i različiti društveni problemi. Oni obično imaju niže samopouzdanje, osećaj inferiornosti, lošije se nose sa stresom, izbegavaju kontakt sa drugim ljudima, teže kontrolišu svoje emocije ili razvijaju neki vid socijalnih fobija. Takođe, mogu biti uznemireni brigom da svi vide njihovu oštećenu kožu, pogotovo što mnogi ljudi misle da je njihovo stanje zarazno. Zbog svih ovih faktora, depresija se može razviti kod dece ovog uzrasta.
Ne smemo zanemariti činjenicu da je jedan od uzroka atopijskog dermatitisa, koji nije povezan sa godinama, pad imuniteta. Iako mnogi ne vide povezanost između emocionalnog stanja i imunog sistema, činjenica je da emocionalna uznemirenost utiče na pad imuniteta, a visok nivo stresa i anksioznosti su povezani sa značajnim smanjenjem prirodnog odbrambenog mehanizma kože.
Zato je za pacijente sa atopijskim dermatitisom važno da izdvoje vreme za odmor i relaksaciju – odmori na destinacijama sa toplom, suvom klimom mogu imati blagotvorno dejstvo. Emocionalno stanje pacijenta je veoma bitno za nošenje sa atopijskim dermatitisom. U većini slučajeva, neophodno je potražiti pomoć da bi se smanjila anksioznost i depresija.
Iako je depresija ozbiljna bolest, može se uspešno lečiti, pogotovo ako se otkrije i dijagnoza uspostavi na vreme.
Simptomi depresije kod dece su često drugačiji nego kod odraslih i teško ih je prepoznati. Kliničko ispoljavanje depresije kod dece zavisi od uzrasta, kao i od kognitivnog i emocionalnog razvoja deteta. Ne postoji tačno određeni uzrast kada može doći do depresije, može pogoditi i decu i odrasle, nezavisno od starosti.
Anksioznost je znak patnje pojedinca i može ozbiljno da utiče na život deteta, uspeh u školi i odnose sa porodicom i prijateljima. Uz to, deca koja pate od anksioznosti su pod velikim rizikom da se sa njome bore i kada odrastu. Kod odraslih osoba, anksioznost može da utiče na njihovu sposobnost za rad, odnose sa porodicom i ljudima iz okruženja i može ostaviti ozbiljne posledice.
Psihoterapija može ublažiti negativnu percepciju koju osoba koja pati od anksioznosti može imati prema sebi, kao i ponašanja povezana sa takvim kognitivnim mehanizmima (nisko samopouzdanje, impulsivnost, društvena anksioznost) koja su učestala kod pacijenata koji boluju od atopijskog dermatitisa. U poslednjoj fazi terapije, psiholozi spremaju plan za upravljanjem budućim emocionalnim reakcijama, kako bi što manje uticale na život pacijenta.
Psiholog Vukašin Čobeljić
